عسر البول (Dysuria) :عسر البول چند علت دارد که عبارتست از ورم مثانه، ورم پروستات، گوشت زیادى، ایجاد سنگ، ضعف دفع، ورم اندام هاى مجاور و غیره …
بر اساس طب سنتى اگر عارضه ناشى از «سوء مزاج سرد» باشد که موجب از بین رفتن حس مثانه گردد ، داروهاى «گرم» مانند تخم کرفس، رازیانه، انیسون و … باید داد. در اینجا استفاده از انغوزه Asa fatida بسیار مفید و مؤثر بلکه بى نظیر است.
اگر عارضه از «سوء مزاج گرم» ناشى شده باشد، نخست کمپرس نموده و سپس تنقیه از شکر سرخ، بنفشه، آب برگ چغندر، تخم کتان، گل خطمى و مانند آن مى کنند تا مزاج بیمار پاک گردد.
آنگاه تخم خیار، تخم خرفه، تخم اسفناج و تخم کدو را کوبیده و طبخ کرده و عصاره آن را به میزان دو استکان تنقیه مى نمایند. بیمار این داروها را مدتى در روده نگاه مى دارد.
اجراى این دستور اثر بسیار خوبى در تسکین ورم ها و عوارض مجارى ادرار به جاى گذارده و از هر دستور دیگرى در این مورد بهتر است. به ویژه اثر آن در رفع اورام کلیه و در بیمارى اورمى زیاد بوده و غالبا رفع خطر در این موارد را مى نماید.
– استفاده از ضماد نیز مورد تجویز است.
اسفناج یا برگ کوبیده چغندر یا گیاه جل وزغ را با ریشه شلغم پخته و با ماست و مانند آن ضماد نموده و بر موضع مى مالند.
– استفاده از آب ترب و همچنین آب کرفس، آب نخودسیاه در انواع عسر البول بسیار سودمند است.
علت بروز عسر البول در کودکان اغلب از وجود سنگ مثانه مى باشد. داروى مورد آزمایش من در این مورد تخم خربزه و پوسته نازک روى آن است.
تخم خربزه را باید شیره کشیده عصاره آن را هر صبح به بیمار بنوشانند. همچنین پوسته نازک آن را خشک کرده و کوبیده و مقدار چند نخود در روز به بیمار دهند.
اگر سبب عسر البول از وجود قرحه باشد باید بیمار را در آب بنشانند و تنقیه هاى لازم به کار برند. سپس تنقیه و خوراکى از عصاره هاى گیاهى را مورد استفاده قرار دهند.
هرگاه در اثر دخول میل، مجراى ادرار خراشیده، پاره و زخم و متورم شده و راه مجرا به کلى بسته گردیده باشد، بنابه آزمایش و دستور اینجانب، مى توان با شیاف مغز خیار و خوراندن خیار و آب آن به بیمار، رفع عارضه و خونریزى آن را نمود.
اگر خیار در دسترس نباشد مى توان از برگ و آب کاهو همین استفاده را نمود. کاربرد اسفناج نیز در این زمینه خوبست. در اینجا نظر پزشک شرط است و به هر صورت با به کار بستن این دستورات دیگر نیازى به شکافتن مثانه نخواهد بود.
در کتاب «ذخیره خوارزمشاهى» آمده است: «هرگاه مجرا یکباره بسته شده باشد تدبیر جز آن نباشد که محمد زکریا در علاج آماس مثانه مى گوید: هرگاه آماس عظیم باشد و مجراى بول بدان سبب گرفته شود فناطیر (سوند) به کار نتوان داشت و بیمار مشرف به هلاک شود. مثانه را بباید شکافت تا آب برون آید.»
چنین آشکار مى گردد که مبتکر این عمل رازى بوده زیرا «گرگانى» در کتاب خود اعمال و ابداعات هریک از اطباء مهم گذشته را به نام ذکر کرده است.
یکى از نسخى که در گذشته براى باز کردن مجرا به کار برده مى شد نسخه زیر مى باشد:
مقدارى باقلاى مصرى (ترمس) Lupin را کوبیده در ظرفى مى ریختند و روى آن تا به حدى که سطح آن را بپوشاند شیر اضافه مى کردند و مى جوشانیدند تا شیر کاملا جذب شود.
پس از آن به مقدار مساوى روغن گاو مى افزودند و مجددا محتواى ظرف را مى جوشانیدند تا قوام آید. بعد آن را روى پارچه اى مى کشیدند.
چنانچه این ضماد را بر روى مثانه مى نهادند ادرار شروع به دفع مى کرد. هرگاه بر شکم بسته مى شد موجب تلین مزاج مى گردید و چنانچه آن را بر کبد قرار مى دادند صفرا را مى راند و بر روى معده نیز اسهال سودائى را دفع مى کرد. در آخر ضماد را برداشته و موضع را با گلاب مى شستند.
ضماد فوق بیشتر در مورد کودکان و کهنسالانى که طاقت مسهل را نداشتند تجویز مى شد.
پیشینیان همچنین مى دانستند که هیجان و تحریک اعصاب اثر زیادى در ایجاد حبس البول دارد. از سوئى دیگر سوزش مثانه و مجارى ادرار در تشویش و اضطراب عصبى مؤثر است. از این روى براى درمان حبس البول علاوه بر داروهاى لازم، درمان عوارض روانى و عصبى را نیز ضرورى و واجب مى شمردند.
جهت رزرو نوبت تماس یا فرم زیر را تکمیل نمایید:
دکتر علی محمد ملاحی مدیر عامل موسسه طب الرضای گلستان،دكتر طب سنتي و دكتر گياهي در شهر گرگان
آدرس :گلستان ،گرگان : فلکه تالار،پیچ ستاد،جانباز۸ درب۳
۰۱۷۳۲۲۳۲۳۱۷
۰۱۷۳۲۲۳۳۰۹۱
۰۹۳۹۱۷۱۴۶۷۱
